DrAdam Soćko

Adam Soćko
Zakład Historii Sztuki Starożytnej i Średniowiecznej
Biografia:

Historyk sztuki, pochodzi z Lublina, pracownik naukowo-dydaktyczny Instytutu Historii Sztuki UAM w Poznaniu (Zakład Historii Sztuki Starożytnej i Średniowiecznej), członek Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Studiował historię sztuki na UAM w latach 1994-1999. Doktorat obronił w 2004 i od tego roku związany jest zawodowo z UAM. W latach 2004-2019 pracował równolegle w Muzeum Narodowym w Poznaniu jako kurator Galerii Sztuki Średniowiecznej. W latach 2005-2020 pełnił w funkcję zastępcy dyrektora ds. naukowych Muzeum Narodowego w Poznaniu, w latach 2018-2019 kierował nim jako p.o. dyrektor. Jest autorem lub współautorem kilku wystaw muzealnych, m.in.: Tycjan – Veronese – Tiepolo. Arcydzieła malarstwa włoskiego z Accademia Carrara w Bergamo (2012), Imagines Medii Aevi. Wystawa z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski (2016). W okresie 2018 – 2019 był członkiem Rady Muzeum przy Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu. Od 2008 roku wraz z dr Witoldem Garbaczewskim (Muzeum Narodowe w Poznaniu) prof. dr hab. Krzysztofem Stryjkowskim (Archiwum Państwowe w Poznaniu) i prof. dr hab. Romanem Macyrą (Instytutu Historii UAM) współtworzył czteroosobowy komitet organizacyjny Studiów nad Dziejami Pieniądza i Bankowości w Polsce (ukazały się 4 tomy). Jego aktywność badawcza koncentruje się głównie na obszarze sztuki romańskiej i gotyckiej w Polsce - rzeźby i architektury oraz sztuki średniowiecznej i nowożytnej Lubelszczyzny. Jest autorem monografii poświęconej świątyniom z emporami w architekturze państwa krzyżackiego (2005). Obecnie przygotowuje monografię poświęconą gotyckiej rzeźbie w Wielkopolsce w XV wieku. Inicjował i angażował się w proces ratowania zabytków i upowszechniania wiedzy o nich – miedzy innymi w Końskowoli koło Puław oraz w Braniewie na Warmii. Zainicjował zorganizowanie ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. Sztuka Lublina w 2017 roku z okazji jubileuszu 700-lecia lokacji miasta.

Publikacje:

2019:

- Restytucja zabytków okiem muzealnika – sukcesy i paradoksy, [w:] Restytucja zabytków w Polsce. Ograniczenia i perspektywy, red. A. Gerecka-Żołyńska, Poznań 2019, s.35-45.

- Średniowieczna architektura kościoła i klasztoru Dominikanów w Lublinie – stan wiedzy – hipotezy i postulaty badawcze, [w:] Sztuka Lublina od średniowiecza do współczesności. Studia i szkice, red. L. Lameński, E. Letkiewicz, P. Majewski, J. Żywicki, Lublin 2019, s.27-50;

2018:

- Średniowieczne rzeźby gołuchowskie, [w:] Życie Sztuką. Gołuchów Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej [katalog wystawy], red. Inga Głuszek, Muzeum Narodowe w Poznaniu 2018, s.182-189;

- [nota] Święta Urszula, [w:] Życie sztuką…, s.204;

- [nota] Święta Małgorzata, [w:] Życie sztuką…, s.205;

- [nota] Ostatnia Wieczerza, [w:] Życie sztuką…, s.206-207;

- [nota] Płaskorzeźbiona płyta z monogramem IHS, [w:] Życie sztuką…, s.206-207;

- [nota] Madonna z Dzieciątkiem, [w:] Życie sztuką…, s.208-209;

- Dekoracja kamieniarska romańskiej świątyni w Kościelcu koło Proszowic – prywatnej fundacji biskupa Wisława z rodu Zabawów, [w:] Działalność fundacyjna biskupów krakowskich, t.1-2,red. Marek Walczak, Kraków 2016 [faktycznie 2018], s.461-474 (t.1) i 169-176 (t.2);

- Lublin – ośrodek budowlany polsko-litewskiego pogranicza w I połowie XVI wieku, [w:] Sztuka pograniczy. Studia z historii sztuki, red. L. Lameński, E. Błotnicka-Mazur, M. Pastwa, Lublin-Warszawa 2018, s.85-103;

2017:

- Wrocławska Pieta zwana „Pietą z Rucewa” i jej miejsce w sztuce Śląska drugiej połowy XV wieku. Uwagi na marginesie poznańskiej wystawy Imagines medii aevi, [w:] Claritas et consonantia. Funkcje, formy i znaczenia w sztuce średniowiecza. Księga poświęcona pamięci Kingi Szczepkowskiej-Naliwajek w dziesiątą rocznicę śmierci, red. M. Jakubek-Raczkowska, J. Raczkowski, Toruń-Warszawa 2017, s.235-252;

2016:

- Rudolf Negroni i Jakub Balin - o początkach nowożytnej architektury w Lublinie, „Biuletyn Historii Sztuki”, R. 77 nr 3, 2016, str. 451-494;

- Sztuka w służbie wiary [w:] Imagines Medii Aevi. Wystawa z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski, red.: Soćko Adam, Muzeum Narodowe w Poznaniu 2016, s. 41-149;

- Turobińska płyta nagrobna Anny ze Żmigrodu Świdwiny. Przyczynek do dziejów sztuki XVI wieku na Lubelszczyźnie, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio L. Artes”, XIV, 1, 2016, s. 7-24,

- Adam Soćko, Renata Sobczak-Jaskulska, Magdalena Weber-Faulhaber, Sala Przemysła [folder], Muzeum Narodowe w Poznaniu, 2016;

2015:

- Przełom roku 1602 w architekturze Lublina, czyli co łączy Rudolfa Negroniego z Jakubem Balinem i co z tego wynika dla architektury Warszawy [w:] Artyści znad jezior lombardzkich w nowożytnej Europie. Prace dedykowane pamięci Profesora Mariusza Karpowicza, red.: Sulewska Renata, Smoliński Mariusz, Muzeum Pałac Króla Jana III w Wilanowie, Instytut Historii Sztuki UW, 2015, s. 273-284;

- Ornamentalizacja sklepień w architekturze sakralnej Lubelszczyzny XVI i początków XVII wieku, jako przykład lokalnej drogi rozwoju – od gotyku do manieryzmu, [w:] Ornament i dekoracja dzieła sztuki. Studia z historii sztuki, red. Joanna Daranowska-Łukaszewska, Agata Dworzak, Andrzej Betlej, Warszawa 2015, s. 187-198;

- Cenne zabytki XVI stulecia w kościele parafialnym w Turobinie, „Dominik Turobiński”, nr 60, październik – listopada 2015, s.12-15;

2014:

- Inteligentna gra, „Arteon”, 3 (167) marzec 2014, s. 32-33;

- Kilka uwag o poznańskiej wystawie „Wielkopolskiej Plastyki Gotyckiej” z 1936 roku [w:] Nikodem Pajzderski. Muzealnik – konserwator – historyk sztuki, Poznań 2014, s.239-258;

- Znaczenie Śląska dla rozwoju rzeźby gotyckiej w Wielkopolsce od połowy XIII do początku XVI wieku, [w:] Procesy przemian w sztuce średniowiecznej. Przełom – regres – innowacja – tradycja. Studia z historii sztuki, red. Romuald Kaczmarek, Rafał Eysmont, Warszawa 2014, str.163-176;

- [noty: Krucyfiks z Marianowa, Madonna z Dzieciątkiem, Tryptyk Mariacki z Szydłowa, Chrystus na osiołku, Pokłon Trzech Króli, , Święta Małgorzata, Święta Urszula],  [w:] Skarby sztuki. Muzeum Narodowe w Poznaniu, red. Maria Gołąb, Ewa Hornowska, Adam Soćko, Warszawa 2014, s.57-58,64,66,72-73.

- Rola Poznania w kształtowaniu obrazu późnogotyckiej rzeźby w Wielkopolsce, [w:] Katedra, ratusz, dwór. Wielkie miasta a władza świecka i kościelna w kulturze średniowiecznej Europy, red. J. Kowalski, T. Ratajczak, Poznań 2014, s. 317-334;

2013:

- O Muzeum Narodowym w Poznaniu, [w:] Galeria Rogalińska w Pałacu Prezydenckim w Warszawie, Muzeum Narodowe w Poznaniu 2013, s.73-75;

- Mistrz Krucyfiksu z Szamotuł – anonimowy rzeźbiarz wielkopolski przełomu XIV i XV wieku, [w:] Sztuka w Wielkopolsce, red. M. Błaszczyński, B. Górecka, M. Górecki, A. Paradowska, Poznań 2013, s.12-21;

- Verschollen geglaubte Werke der gotischen Kunst. Die Madonna mit dem Kind aus Kunzendorf (Kunice) bei Sorau (Żary) und die thronende Madonna aus Kohlo (Koło), [w:] “Landesgeschichtliche Vereinigung für die Mark Brandenburg e.V., Mitteilungsblatt”, Heft 1, 2013, s.10-14;

- Piaentinus, Canavesi i Horst. Kilka uwag na marginesie rozważań Mariusza Karpowicza o nagrobkach renesansowych w Polsce, „Biuletyn Historii Sztuki”, R. 74,2012, nr 2, s. 343-352;

- [rec.] Teresa Rodzińska-Chorąży, Zespoły rezydencjonalne i kościoły centralne na ziemiach polskich do połowy XII wieku, „Biuletyn Historii Sztuki”, R. 74, 2012, nr 3-4, s.735-742;

- Madonna z Brudzewa – czeski impuls stylu pięknego w Wielkopolsce, „Studia Muzealne”, z.20; 2013, s.228-241.

- Gmina Mełgiew, [w:] Nasze dziedzictwo. Dziedzictwo historyczno-kulturowe terenu gmin Milejów i Mełgiew, Świdnik 2013, s.33-34;

- Madonna z probostwa farnego w Poznaniu. Domniemane dzieło Jakoba Beinharta w Poznaniu, [w:] W czasach sztuki bez granic, red. R. Jež, D. Pindura i inni („Cieszyńskie Studia Muzealne”, 5, 2013), Český Tĕšín 2013, s.67-80;

2012:

- O Muzeum Narodowym w Poznaniu [w:] Obrazy z kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowe w Poznaniu 2012, s. 45-46;

- Kościół św. Jana Ewangelisty w Bartoszycach na tle średniowiecznej architektury sakralnej w Prusach, [w:] „Studia Zamkowe”, t.4, 2012, s.217-228.

2011:

- Romańskie tradycje w gotyckiej architekturze państwa krzyżackiego, [w:] Polska i Europa w średniowieczu. Przemiany strukturalne. Podmioty i przedmioty w badaniach historycznych, red. M. Adamczewski, Warszawa 2011, s. 95-106;

- Madonna z probostwa farnego w Poznaniu, [w:] Architektura znaczeń. Studia ofiarowane profesorowi Zbigniewowi Bani w 65. rocznicę urodzin i w 40-lecie pracy dydaktycznej, red. A.S. Czyż, J. Nowiński, M. Wiraszka, Warszawa 2011,  s.252-263;

[nota]   Krucyfiks z Marianowa, [w:] Obok. Polska – Niemcy. 1000 lat historii w sztuce (Tür an Tür, Polen – Deutschland. 1000 Jahre Kunst und Geschichte), red. M. Omilanowska, Dumont - Martin Gropius Bau - Zamek Królewski w Warszawie 2011, s.78;

- Obrazy z kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, [w:] Obrazy z kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowe w Poznaniu 2011, s. 7-9;

2010:

- Trzy etapy budowy chóru kościoła p.w. św. Jakuba w Toruniu, [w:] Dzieje i skarby kościoła świetojakubskiego w Toruniu, red. K. Kluczwajd, Toruń 2010, s.49-71;

- Pałac Parysów czy pałac Lesniowolskich? Uwagi do badań nad siedzibami szlacheckimi w trybunalskim Lublinie, „Artium Quaestiones”, t. 21, 2010 [faktycznie 2011], s.27-62;

2009:

- Der Klosterkomplex in Strzelno und seine Beziehungen zu den Gründungen der Markgrafen von Wettin in Landsberg und Petersberg [w:] Romanik in Europa. Kommunikation – Tradition – Rezeption, More Romano 1 (Schriftenreihe des Europäischen Romanik Zentrums e. V.), Leipzig 2009, str 93-111;

- Romańska architektura kościoła pw. św. Wojciecha w Kościelcu Proszowickim – forma a znaczenie, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje. Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 9-11 kwietnia 2008 roku,Gniezno 2009, str.433-453;

2008:

- Galeria Sztuki Średniowiecznej, [w:] Galeria Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego w Poznaniu. Przewodnik, red. M. Gołąb, A. Soćko, Muzeum Narodowe w Poznaniu 2008, s.34-48 [także redakcja merytoryczna tej publikacji];

- Pałace i dwory w trybunalskim Lublinie. Wpływ szlacheckich fundacji na oblicze nowożytnego miasta – zarys problematyki, [w:] Mecenat artystyczny a oblicze miasta. Materiały LVI Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków 8-10 XI 2007, red. D. Nowacki, Kraków 2008, s.101-116;

- Romański klasztor norbertanek w Strzelnie na Kujawach – problemy, zagadki, interpretacje, [w:] Studia nad dawną Polską, t.1, Gniezno 2008, s. 91-110.

- Ganki – wiadukty w przestrzeni miast średniowiecznych, [w:] Podróżnicy – fundatorzy – święci, red. T. Ratajczak, Poznań 2008, s.62-29.

2007:

- Nieznane dzieła kolońskiego Mistrza Fundacji Pamiątkowej Kanonika von Carbena w Poznaniu, „Artium Quaestiones”, t.18, 2007, s.5-36;

- Od fortalicji do pałacu. Szlachecki dom w Gardzienicach na przestrzeni XVII wieku, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, t. 4, 2007, s.67-100;

- [nota]: Madonna tronująca ze sceny Koronacji [w:] Ars una species mille. 150 dzieł na 150-lecie Muzeum Narodowego w Poznaniu ze zbiorów Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, red. D. Suchocka, Muzeum Narodowe w Poznaniu 2007, s. 32;

- [nota] Ostatnia modlitwa Marii, [w:] jak wyżej, s. 38;

- [nota] Święty Jan i św. Bartłomiej, [w:] jak wyżej, s. 40;

- [nota] Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny, [w:] jak wyżej, s. 50;

- [nota] Święty Mikołaj, [w:] jak wyżej, s.54;

- [nota] Nawiedzenie świętej Elżbiety, [w:] jak wyżej, s. 56;

2006:

- [rec.:] Zygmunt Świechowski (przy udziale Ewy Świechowskiej), Sztuka polska. Romanizm, Warszawa, Arkady 2004, ss. 368, „Biuletyn Historii Sztuki”, R.68, 2006, nr 2, s.237-244;

- [nota] Tronująca Madonna z Dzieciątkiem [w:] Śląsk – perła w czeskiej Koronie. Trzy okresy świetności w relacjach artystycznych Śląska i Czech. Muzeum Miedzi w Legnicy, Narodni Galerie w Pradze 2006, s. 51-53 (również edycja czesko-, niemiecko- i anglojęzyczna);

- [nota] Pietà [w:] Meisterwerke mittelalterlicher Kunst aus dem Nationalmuseum Warschau [katalog wystawy w Seedamm Kulturzentrum Pfaeffikon / Schweiz, 12. listopada 2006 – 4 luty 2007], Hirmer 2006, s.82, [oraz stacja wystawy w Lizbonie: O Brilho das Imagens. Pintura e Escultura Medieval do Museu Nacional de Varsóvia (seculos XII-XVI), Hirmer 2007; oraz stacja wystawy w Utrechcie: Middeleeuwse Meesterwerken Poolse topstukken uit het Nationaal Museum in Warschau, Hirmer 2007];

- [nota] Verkündigung und Anbetung der Heiligen Drei Könige, [w:] jak wyżej, s. 120;

2005:

- Układy emporowe w architekturze państwa krzyżackiego, Warszawa 2005;

- Empora nawy północnej w kościele franciszkanów w Toruniu – uwarunkowania funkcjonalne, [w:] Dzieje i skarby kościoła Mariackiego w Toruniu, red. Katarzyna Kluczwajd, Toruń 2005, s. 135-151;

- Pierwowzór masywu wieżowego fary chełmińskiej, „Artium Quaestiones”, t.16, 2005, s. 5-34.

- Adam Soćko, Przemysław Pytlak, Plebania w Końskowoli – zapomniana rezydencja Tęczyńskich, „Echo Końskowoli. Pismo Społeczno-Kulturalne”, nr 2, 2005, s.8-9.

- Adam Soćko, Przemysław Pytlak, Plebania w Końskowoli, „Spotkania z Zabytkami”, nr 7, 2005, s. 4-7;

- [nota] Pokłon Trzech Króli, [w:] M. Piotr Michałowski i inni, Galeria Atanazego Raczyńskiego, Muzeum Narodowe w Poznaniu 2005, nr 69, s.210-212;

- Adam Soćko, Piotr Korduba, Tomasz Ratajczak, Zabytki Polski. Ilustrowana encyklopedia od A do Z, Publicat 2005 [67 not oraz wstęp, przedruk całości w: A-Z. Ilustrowana encyklopedia Polski, Publicat 2007];

2003:

- Architektura [Polska – kultura], [w:] Britanica. Edycja polska, t.33, Poznań 2003, s. 260-272;

- Malarstwo [Polska – kultura], [w:] Britanica. Edycja polska, t.33, Poznań 2003, s. 272-286;

- Rzeźba [Polska – kultura], [w:] Britanica. Edycja polska, t.33, Poznań 2003, s. 286-298;

2002:

- Kaplica św. Andrzeja na zamku w Braniewie, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie, nr 3 (237), 2002, s. 345-372;

- Strzeleński zespół klasztorny w perspektywie rodowych fundacji margrabiów von Wettin. Rzeźba – architektura – historia, „Nasza Przeszłość”, 98, 2002, s. 99-161;

2000:

- Gardzienice w Lubelskiem – majątek i jego właściciele od XV do XX wieku, „Genealogia. Studia i Materiały Historyczne”, 12, 2000, s. 51-67;