DrTomasz Ratajczak

Tomasz Ratajczak-2
Zakład Historii Sztuki Starożytnej i Średniowiecznej
Edukacja i przebieg kariery zawodowej:

Adiunkt w Zakładzie Historii Sztuki Starożytnej i Średniowiecznej. Absolwent studiów magisterskich (2001) i doktoranckich (2006) w Instytucie Historii Sztuki UAM. Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał w 2007 r., na podstawie dysertacji „Mistrz Benedykt, królewski architekt Zygmunta I Starego” (grant promotorski KBN). Zatrudniony na stanowisku adiunkta na UAM od 2008 roku. Komisarz wystawy jubileuszowej w Muzeum Narodowym w Poznaniu z okazji 750 rocznicy śmierci Przemysła I i narodzin Przemysła II (2007). Od 2022 członek Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków przy Wojewódzkim Wielkopolskim Konserwatorze Zabytków w Poznaniu. W latach 2016-19 wicedyrektor IHS UAM, od 2019 prodziekan ds. kształcenia i studentów WNoS UAM.

Zainteresowania badawcze:

Średniowieczna architektura rezydencjonalna i obronna; średniowieczna architektura sakralna; średniowieczna rzeźba sepulkralna; sztuka renesansu w Europie Środkowej i Wschodniej; ochrona zabytków.

Doświadczenie dydaktyczne:

Prowadzi wykłady kursowe oraz konwersatoria z historii sztuki średniowiecznej; ćwiczenia ze wstępu do historii sztuki; zajęcia specjalizacyjne z ochrony zabytków; seminarium; kierownictwo obozu inwentaryzacyjnego we Wrocławiu; zajęcia specjalizacyjne z dokumentacji badań architektonicznych.

Działalność popularyzatorska:

Autor kilkunastu publikacji popularno-naukowych i licznych artykułów prasowych, poświęconych problematyce ochrony dóbr kultury; uczestnik licznych programów telewizyjnych i audycji radiowych; autor tekstów do filmów emitowanych w ramach ekspozycji muzeum „Brama Poznania” oraz konsultant komputerowych rekonstrukcji obiektów zabytkowych, prezentowanych na tej ekspozycji; autor internetowego bloga https://zamkinanowo.blogspot.com/ poświęconego problematyce ochrony konserwatorskiej średniowiecznych zamków. Konsultant historyczny ds. architektury w serialu „Korona królów”.

Członkostwo w organizacjach naukowych:

od 2001 roku członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki, od 2018 prezes Oddziału poznańskiego i członek Zarządu Głównego; od 2011 roku członek Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, od 2019 przewodniczący Komisji Historii Sztuki, od 2017 roku współpracownik Zespołu do Badań nad Dworami i Elitami Władzy Instytutu Historii PAN.

Granty i projekty badawcze:

2015-2016 – grant NCN „Gotycka architektura zamku królewskiego na Wawelu” (kierownik)

2003-2006 – grant KBN „Mistrz Benedykt, królewski architekt Zygmunta I Starego” (wykonawca)

Stypendia:

2005, luty – Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas w Lipsku

Nagrody:

Nagroda Stowarzyszenia Historyków Sztuki w konkursie im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa na prace młodych historyków sztuki, za rozprawę doktorską (2008)

Najważniejsze/najnowsze publikacje:

Wieża na zamku w Oświęcimiu – pars pro toto książęcej rezydencji, Archeologia Historica Polona 26 (2018), s. 163-182.

Der Ausbau der königlichen Residenz auf dem Wawel im 14. Jahrhundert und zu Anfang des 15. Jahrhunderts, in: Spiegel der Fürstenmacht. Residenzbauten in Ostmitteleuropa im Spätmittelalter – Typen, Strukturen, Ausschmückung, Hrsg. Ch. Herrmann, K. Pospieszny, E. Gierlich, Bonn 2018, s. 253-273.

Das Neue Schloss in Posen (Poznań) vor dem Hintergrund vergleichbarer Bauten in Polen und Europa, in: Re-Konstruktionen. Stadt-Raum-Museum, Hrsg. P. Korduba, D. Popp, Warszawa 2019, s. 199-216.

Jak zmieniała się wiedza o początkach zamków w Polsce, [w:] In principio. Mit początku w kulturze średniowiecznej Europy, tom dedykowany pamięci prof. Jacka Wiesiołowskiego, red. J. Kowalski, W. Miedziak, Poznań 2020, s. 59-80.

Zwiastuny gotyku w architekturze katedry gnieźnieńskiej, [w:] Super fundamenta. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Szczęsnemu Skibińskiemu, red. J. Jarzewicz, T. Ratajczak, A. Soćko, T. J. Żuchowski, Poznań 2022, s. 167-182.

Podróże władcy i architektura. Przebudowa królewskich rezydencji za panowania Zygmunta Starego, „Artium Quaestiones” 2006, 17, s. 5-37.

Medieval architecture of royal castle in Poznań, „Quaestiones Medii Aevi Novae” 2008, 13, s. 219-242.

Udział mistrza Benedykta w nowożytnej przebudowie zamku wawelskiego, „Studia Waweliana” 2009, 14, s. 5-34.

Master Benedict, the Royal Mason of Sigismund I, [w:] Hofkultur der Jagiellonendynastie und verwandter Fürstenhäuser/ The Culture of the Jagellonian and the Related Courts, Hg. U. Borkowska, M. Hörsch, Studia Jagiellonica Lipsiensia, Bd. 6, Ostfildern 2010, s. 57-66.

Mistrz Benedykt, królewski architekt Zygmunta I Starego, wyd. Universitas, Kraków 2011 (recenzja: M. Fabiański [w:] „Modus. Prace z historii sztuki” 2013, XII-XIII, s. 161-167).

Nowy zamek w Poznaniu – negatywny przykład adaptacji reliktów średniowiecznej architektury, [w:] Zamki w runie – zasady postępowania konserwatorskiego, red. B. Szmygin, P. Molski, Warszawa-Lublin 2012, s. 237-249.

Od zamku do pałacu – przemiany architektury rezydencji królewskich w średniowiecznej Polsce, [w:] Procesy przemian w sztuce średniowiecznej. Przełom-regres-innowacja-tradycja. Studia z historii sztuki, red. R. Eysymontt, R. Kaczmarek, Warszawa 2014, s. 91-104.

Kościół Bożego Ciała w Poznaniu, Poznań 2014.

Polska historia sztuki wobec badań kastelologicznych, „Artium Quaestiones” 2014, 26, s. 55-69.

Wieże mieszkalne na zamku wawelskim – badania nad chronologią gotyckiej architektury rezydencji królewskiej, „Rocznik Historii Sztuki” 2014, 39, s. 177-190.